Angst bij honden
Onderzoek stelt vast; negeren is niet goed, aaien moet!! 30 juni en 1 juli jl. was er een tweedaags seminar over angst bij honden en wij waren daarbij. Drs. Doreen Planta, gedragsbiologe en Peter Beekman, gedragsbegeleider, instructeur, schrijver en ervaringsdeskundige waren de sprekers. Hieronder zetten we de hoofdpunten van dit weekend op een rijtje.
Wat is angst?
Angst is een van de belangrijkste emoties om te overleven. Zonder angst zou iedereen, mens en dier, zich zomaar in ieder gevaar storten. Angst is dus belangrijk voor het voortbestaan van de soort. Aan de andere kant: als angst buitenproportioneel wordt, kan het voor veel problemen zorgen en de kwaliteit van leven behoorlijk negatief beïnvloeden. Uit onderzoek blijkt dat 88% van de honden met gedragsproblemen primair angstproblemen hebben. Angstgedrag is er op gericht om de bedreigende prikkel of situatie te vermijden. Het gevaar moet afgewend worden. Dit kan betekenen dat de hond wil vluchten of ontsnappen.
Maar afhankelijk van de mogelijkheden van de situatie en de voorgaande ervaringen van de hond, kan angstgedrag ook bestaan uit dreigen, vechten of juist bevriezen. Het lichaam reageert direct op de angstprikkel om zich klaar te maken voor actie; de spijsvertering wordt stilgelegd, de hartslag gaat omhoog en er gaat zo veel mogelijk zuurstof naar de spieren die moeten rennen of vechten. Dit betekent ook dat er minder zuurstof naar de hersenen gaat en dat de hond op dat moment niet in staat is om iets te leren. Als de angst die het dier ervaart geen functie meer heeft omdat de situatie objectief bekeken niet bedreigend is, of de reactie van de hond niet in verhouding staat tot de daadwerkelijke dreiging, dan spreken we van abnormale of irreële angst.In dit geval is de angst dus niet meer nuttig, maar vormt een belemmering. Hoe ontstaat angst? Abnormale angstkan op meerdere manieren ontstaan. Er is de aangeboren angst (erfelijk) en er is de later ontstaneangst. Bij de aangeboren angst is er een mogelijkheid dat dit door een te prikkelarme omgeving verder ontwikkeld is. Bij de later ontstane angst kan het gaan om negatieve ervaringen of zelfs traumatische ervaringen; een aanval van een andere hond, een hond die alleen thuis is terwijl het heel hard gaat onweren, of een kind dat plotseling gillend vlak langs een hond rent. Als de schrik op dat moment heel groot is, kunnen deze situaties, zeker bij honden die niet zo goed gesocialiseerd zijn, voor abnormale angst zorgen. Een belangrijke veroorzaker van stress en angst is onvoorspelbaarheid en onbeïnvloedbaarheid van de situatie. Dit zie je bijvoorbeeld bij honden die niet begrijpen waarvoor ze gecorrigeerd worden. Als ze niet weten wanneer ze straf kunnen verwachten en dus ook niet weten hoe ze de straf kunnen vermijden, kunnen ze zelfs depressief worden. De timing van een correctie moet elke keer dat de hond het gedrag vertoont exact goed zijn wil de hond echt snappen wat hij fout doet. Daarom is het ook zo moeilijk om goed te corrigeren en moeten we dat zoveel mogelijk voorkomen. Socialisatie & Habituatie Aangezien angst erfelijk is, begint de preventie van angst al voor de geboorte bij de fokker. De keuze voor de ouderdieren is enorm belangrijk. Ook als slechts één van de ouderdieren angstig is, heeft dit al grote invloed op de pups. Ook als deze ouder niet aanwezig is bij de opvoeding van de pups. Ook de omgeving waarin de pups de eerste acht weken opgroeien is bepalend voor de ontwikkeling van angst in hun verdere leven. D
e pups moeten GESOCIALISEERD worden.
Dit betekent dat ze de kenmerken en eigenschappen leren kennen van andere levende wezens waarmee ze een sociale band opbouwen. Ze moeten leren dat een mens die zijn tanden laat zien (lachen) iets anders wil zeggen dan een hond die zijn tanden laat zien. Maar socialiseren is meer dan ze alleen in contact brengen met mensen, kinderen, honden en katten. Het bekent dat ze positieve ervaringen met deze wezens moeten opdoen. Naast socialiseren moeten ze ook HABITUEREN Dit betekent dat ze moeten wennen aan voorwerpen, geluiden, situaties en aanraking. Als een hond niet op zeer jonge leeftijd in aanraking komt met dit soort prikkels, leert hij niet dat deze prikkels geen bedreiging vormen en ontstaat angst. Belangrijk om te weten hierbij is dat ALLE honden een aangeboren angst voor geluiden hebben. Als de hond dus ergens achteraf in een schuur geboren wordt en niet de gelegenheid krijgt om te wennen aan geluiden zoals de stofzuiger, de televisie, spelende kinderen, verkeer, enz. kun je er vanuit gaan dat deze geluiden angst veroorzaken. Wat kun je zelf doen? De Socialisatie en Habituatie stoppen niet als de pup naar de nieuwe eigenaar gaat. Rond de 12 weken begint de secundaire fase. Een pup die in deze fase niet voldoende positieve prikkels krijgt, kan dezelfde problemen ontwikkelen als een pup die helemaal niet gesocialiseerd is. Dit noemt men desocialisatie. Het is dus heel belangrijk dat je als pupeigenaar voldoende onderneemt met je pup. Natuurlijk heeft een pup ook veel slaap nodig om al deze prikkels te verwerken. Je hoeft dus niet de hele dag met je pup op pad. Maar hem alleen maar in de tuin laten poepen en plassen omdat hij nog niet al zijn entingen heeft gehad is zeker niet goed voor zijn ontwikkeling. Zoals gezegd is angst een nuttige emotie die elk levend wezen heeft. Het is dus helemaal niet erg als een pup of volwassen hond eens ergens bang voor is of schrikt. Wat wel belangrijk is, is hoe je daar als baas mee om gaat om te voorkomen dat de angst abnormale vormen aanneemt. Dit betekent dat je altijd goed naar de signalen van je hond moet kijken en luisteren! Stel je loopt over straat met je hond (pup of volwassen) en er komt iemand op jullie af die de hond wil aaien. Wat doe je als de hond terugdeinst of diep in je armen wegkruipt? Laat je de hond dan toch aaien? Het antwoord is NEE. De hond geeft zijn grens aan en die moeten wij respecteren. Als je een stabiele en gelukkige hond wilt, zul je hem als baas vooral VEILIGHEIDmoeten bieden. Betekent dit dan dat je onmiddellijk weg moet lopen met je hond? Het antwoord is NEE. Je kunt proberen of de hond iets lekkers wil aannemen van deze persoon, zonder dat deze gaat aaien. Zo maak je er een positieve ervaring van. Als de hond dit niet aanneemt, is de angst waarschijnlijk te groot en moet je de afstand tussen de hond en de vreemde persoon vergroten tot het punt waarop je hond zich weer veilig voelt. Pas als je net buiten die grens bent, kun je gaan werken aan de angst door de hond iets prettigs te laten ervaren (iets lekkers of spel) en dan langzaam de grens te gaan verschuiven. Dit proces gaat in kleine stapjes en kan minuten tot weken duren en geldt voor alle wezens, objecten of situaties waar de hond bang voor is. Dit proces heet systematische desensitisatie in combinatie met herconditionering. TROOSTEN MOET! Een ander zeer belangrijk punt wat je als baas zelf kunt doen als je hond bang is en wilt voorkomen dat die angst erger wordt, is de hond steunen. Dit kan in de vorm van aaien en geruststellend toespreken. Hoewel door sommige mensen nog steeds wordt beweerd dat je een angstige hond moet negeren, is er in 1967 en vervolgens in 1998 al onderzoek gedaan waaruit bleek dat aaien en troosten het stresshormoon Cortisol in het lichaam laat dalen en dat het de hartslag reduceert. Het is dus bewezen dat troosten d.m.v. aaien de angstemotie vermindert. Dit wil niet zeggen dat je dat ook altijd in het gedrag terugziet. Angstgedrag en angstemotie zijn twee verschillende dingen. Maar wil je aan het angstgedrag kunnen werken, dan zul je eerst de emotie moeten veranderen. Daarbij is het helemaal niet erg als een hond steun bij zijn baas komt zoeken omdat hij bang is. Het gevoel van veiligheid is de basis waaraan ieder wezen behoefte heeft en wat is er mooier dan dat gevoel aan je hond te kunnen bieden door hem simpelweg te steunen in plaats van te negeren? Therapie Mocht een hond om één of andere reden toch extreme angst ontwikkelen, dan hoef je het daar gelukkig niet bij te laten zitten. Hoewel de behandeling van extreme angst door trauma’s fobieën en OCD (obsessive compulsive disorder) niet makkelijk is en de emotie altijd in een deel van de hersenen blijft opgeslagen, kunnen de meeste honden wel geholpen worden om normaal te functioneren. De eerste voorwaarde om een (extreem) angstige hond te kunnen behandelen is dat de hond zich leert teontspannen en dat de eigenaar deze signalen leert te herkennen. Veel honden vinden het heerlijk om gemasseerd te worden. Dit is dan ook een prima methode om de hond in ontspannen toestand te krijgen. Daarbij versterkt het de vertrouwensband tussen baas en hond, die het gevoel van veiligheid ten goede komt. Naast de gedragstherapie die daarop volgt, wat inhoudt dat de hond nieuwe gedragspatronen aanleert, kan medicatie ook een onderdeel van de therapie zijn. Bekende middelen zijn o.a. Clomicalm, Reconcile en Vetranquil. Echter mag nooit vergeten worden dat deze medicatie vaak zware bijwerkingen heeft en verslavend kan zijn. Ook kunnen sommige van deze middelen de geluidsgevoeligheid versterken waardoor het dier juist angstiger wordt voor bijvoorbeeld vuurwerk of onweer. Het is dus belangrijk om altijd heel goed te kijken naar de oorzaak van de angst voordat een middel wordt toegepast en medicatie ook altijd te combineren met gedragstherapie om de medicatie zo snel mogelijk weer af te kunnen bouwen. Alternatieven Hoewel niet naar voren gebracht tijdens dit seminar, zijn er natuurlijk naast de behandeling zoals hierboven beschreven, ook nog andere mogelijkheden om een angstig dier te behandelen. Zoals u misschien al weet werken wij onder andere met Bach Bloesem Therapie, TTouch en natuurlijke rustgevende middelen die ondersteunend kunnen werken. Welke behandeling u ook kiest, blijf vooral altijd goed naar uw hond kijken en luisteren. Mocht u naar aanleiding van dit onderwerp nog vragen hebben? Stel ze dan gerust!
Botten en Kluiven
Honden en katten hebben van nature de behoefte om ergens op te kauwen. Dit is niet alleen erg goed voor het schoonmaken en houden van het gebit, maar door het kauwen komen er ook spijsverteringssappen vrij in de maag die daardoor bijdragen aan een betere vertering. Omdat hij langer met zijn maaltijd bezig is zal hij bovendien meer voldaan zijn.
Daarom adviseren wij om uw hond én kat na de “hap-
Bij Hond en kat aan de Zaan hebben we een grote hoeveelheid botten en kluiven in alle soorten en maten. Van snacks, zoals pensstaafjes, lamsoren en lamsvleessticks van o.a. Carnibest en Carnivoer, tot gerookte runderbotten voor urenlang kauwplezier. Ook de gedroogde visproducten zijn erg populair bij de honden.
Voor de meer geoefende kauwers verkopen wij ook rauwe vleesbotten zoals lams-
N.B. De meeste rauwe botten zijn alleen geschikt voor honden en katten die rauw vlees eten.
Ook voor de Rawhide-
Ook alle botten en kluiven in onze winkel zijn vrij van chemische antioxydanten en geur-
Vuurwerkangst; tips voor hond en kat
Helaas wordt vuurwerk niet alleen op oudejaarsavond afgestoken, maar ook in de weken daarvoor en daarna. Voor veel dieren levert dit stress op. Hieronder staat kort samengevat hoe u hier het beste mee om kunt gaan en wat u voor uw dier kunt doen om de angst te verminderen of te voorkomen. Niet negeren Heeft u een hond die bang is voor vuurwerk? Neem zijn angstgevoelens dan serieus. Helaas wordt er nog vaak gezegd dat je een hond die angstig is moet negeren. Hem negeren geeft hem echter geen veilig gevoel maar laat hem “in de kou staan” en kan de angstgevoelens vergroten! (Dit geldt overigens voor alle soorten angstgedrag!). Leer uw hond liever dat hij veilig is bij zijn baas en dat hij niet hoeft te vluchten. Vang uw hond daarom altijd op als hij schrikt en steun bij u komt zoeken. Hiermee voorkomt u dat uw hond in paniek naar huis rent (waar het voor hem veilig is) met alle gevaren van dien. Voor het eerst Voor honden die voor het eerst geconfronteerd worden met het geluid en de lichtflitsen van vuurwerk, is het belangrijk dat u als baas weet hoe te reageren als de hond schrikt. Dat een hond schrikt van een harde knal is normaal. Een hond die nog niet bang is voor vuurwerk, zal meestal snel herstellen van deze schrik. Dit is het moment om de hond te laten zien dat het leuk en veilig is bij de baas, door hem af te leiden met iets leuks of iets lekkers. Als de hond door de schrik toch vlucht, raak dan niet in paniek, maar probeer de hond op een rustige en vriendelijke manier naar u toe te lokken. Komt de hond naar u toe, beloon hem dan en lijn hem aan zodat hij niet meer kan vluchten. Het is handig om een speeltje op zak te hebben zodat u even met de hond kunt spelen om hem af te leiden en van de schrik te helpen herstellen. Als blijkt dat uw hond binnenshuis ook schrikt van de vuurwerkgeluiden probeer hem dan af te leiden door middel van spel of een lekkere kluif. Als hij dit niet aanneemt, geeft dit aan dat de hond veel stress heeft en is het verstandig om hulp in te schakelen om te voorkomen dat het probleem erger wordt. Komt de hond naar u toe voor steun, laat dan zien dat u er voor hem bent door hem gerust te stellen. Het is geen enkel bezwaar als de hond “gezellig” bij u komt liggen en zich daardoor beter voelt. Katten Voor katten is het vooral belangrijk dat ze de dagen rond oud en nieuw binnen blijven. In huis zullen ze zelf vaak een rustig plekje opzoeken waar ze zich kunnen verstoppen. De gordijnen sluiten en de kat een zo rustige mogelijke plek bieden is vaak al voldoende om de grootste angst weg te nemen. Maar ook voor de meeste katten geldt dat een beetje steun hen een veilig gevoel geeft. Bach Bloesem Een veilig en natuurlijk middel om angst bij honden en katten te verminderen of te voorkomen zijn de Bach Bloesem Remedies. De Bach Remedies staan bekend om hun heilzame werking bij stresssituaties en helpen direct om angst-